Yasal Uyarılar’ 
Telif Hakkı ‘UYAR VE KALDIR’
AB istatistik kurumu Eurostat’a göre, AB’deki iflas başvurularının sayısı art arda dördüncü çeyrekte arttı. Son üç ayda iflaslar Danimarka’da yaklaşık yüzde 12, Belçika’da yüzde 14,7 ve Letonya’da yüzde 74,4 arttı.
Rusya'dan Avrupa'ya Kuzey Akım 1 boru hattı üzerinden doğalgaz akışı kesildi. Rus enerji şirketi Gazprom'dan yapılan açıklamaya göre kesinti mevcut tek kompresörde yapılması gereken bakım çalışması nedeniyle yapıldı.
Buna göre Kuzey Akım 1 üzerinden 1 Eylül Cumartesi gününe kadar Almanya'ya doğalgaz akışı olmayacak.
Reuters'ın haberine göre Kuzey Akım 1 operatörünün web sitesindeki veriler, Çarşamba günü Orta Avrupa Saati ile sabah 4.00-5:00 saatlerinde gaz akışının sıfır olduğunu gösterdi.
Enerji krizinin ağırlaşmasını ve resesyon yaşanmasını bekleyen Avrupa hükümetleri, Moskova'nın uygulanan Batı yaptırımlarına misilleme olarak kesintiyi uzatabileceğinden korkuyor.
Fransız yetkililerden konuya ilişkin yapılan açıklamada, “Daha önce açıklandığı gibi Engie, müşterilerine ve kendi gereksinimlerine yönelik taahhütlerini yerine getirmek için gerekli miktarları zaten temin etmişti. Gazprom’un gaz akışındaki kesintilerinden kaynaklanabilecek doğrudan finansal ve fiziksel etkiyi önemli ölçüde azaltmak için çeşitli önlemler uygulamaya konmuştu” ifadeleri kullanıldı.
Fransa Başbakanı Elisabeth Borne önceki günkü açıklamasında, şirketlere enerji tasarrufu çağrısında bulunmuştu. Öte yandan Rusya’nın Kuzey Akım-1 hattındaki gaz akışını da bugün itibarıyla, bakım nedeniyle durduracağı açıklandı. Rusya, temmuz ayında ise Rus gazını Almanya’ya taşıyan en büyük boru hattı olan Kuzey Akım 1’i, 10 gün boyunca bakım yapılacağı gerekçesiyle kapatmıştı.
Artan fiyatlar karşısında ülkeler hangi tedbirleri alıyor?
Fransa
Fransa, fiyat artışları nedeniyle gelecekteki zor günler için vatandaşlarına bir seferlik 100 euroluk yardım önerdi. Bu rakam, İngiltere ve İtalya'nın sunduğu yardımlardan çok geride, ancak hükümet bir yandan, örneğin Cezayir ile doğal gaz anlaşması imzalayarak kaynak çoğaltımına giderken, diğer yandan elektrik dağıtım şirketi EDF'i kamulaştırarak yıllık toptan elektrik fiyat artışını yüzde 4 ile sınırladı.
Bu tedbirler, Fransa'nın nispeten düşük elektrik ve doğal gaz fiyatına sahip olmasının sebebi sayılabilir. Öte yandan, ülkenin en büyük enerji kaynağının nükleer enerji olması da, doğal gaz fiyatlarındaki artıştan daha az etkilenmesini sağlıyor.
Fransa'nın enerji piyasasına müdahalesinin hükümete 8,4 milyar euroya mal olması bekleniyor.
ÜRETİM TESİSLERİ DURUYOR
AB’deki büyük miktarlarda doğalgaza ihtiyaç duyan sanayi şirketleri de artan bir baskı altına giriyor. Dpa haber ajansının raporuna göre, Hollanda’daki çinko izabe tesisi Budel, yüksek gaz fi yatı nedeniyle eylül ayından itibaren üretimi geçici olarak durduracak. Şirketlerin malları için talep ettiği fi yatlar, temmuz ayında yıllık yüzde 37,2 artarak şimdiye kadarki en güçlü artışı kaydetti. Üretici fi yatlarındaki artışın birincil sorumlusu enerji olmaya devam ediyor. En güçlü etkilerden biri olan doğalgaz fi yatı yıllık yüzde 164 artış kaydetti. Ekonomist Paul Craig Roberts , AB ve Almanya’nın intihara meyilli politikalarını eleştirerek, “Elektrik gücünün Avrupa kıyaslama fi yatı yüzde 500 artarak megavat saat başına 509 dolara çıktı. Avrupa doğalgaz vadeli fi yatı, bir yıl öncesine göre 10 kat daha yüksek. Alman hükûmeti, doğalgaza ek vergiler koyarak duruma yardım ediyor” diye konuştu.
DOĞALGAZ FİYATI BİR HAFTADA YÜZDE 28,6 YÜKSELDİ
Kuzey Akım boru hattı üzerinden doğalgaz sevkiyatının 31 Ağustos-2 Eylül tarihlerinde askıya alınacağının açıklanması sonrası Avrupa’da doğalgaz fiyatları yüzde 28,6 yükseldi. Avrupa’da 15 Ağustos Pazartesi günü kapanışta 220,11 avrodan işlem gö
ren doğalgazın megavatsaat fiyatı 283,20 avroya yükseldi. Ayrıca, yaz mevsiminin çok sıcak geçmesi nedeniyle Avrupa’daki nehirlerin kuruması ve arz sıkıntısı yaşayan bölgede talebin artmaya devam etmesi de fiyatların artışını destekledi.
Almanya
Rus doğal gazına fazlasıyla bağımlı olan Almanya, bir yandan doğal gaz tüketiminin azaltılmasını isterken, diğer yandan da tüketicilere yardımcı olmak adına doğal gaz vergisini yüzde 19'dan yüzde 7'ye düşürme vaadinde bulundu.
Hükümet ayrıca artan fiyatlara karşı vatandaşlarına yardımcı olmak adına toplam 30 milyar euroluk iki yardım paketi kabul etti.
Öte yandan vatandaşlara ağırlıkla devlet desteğiyle işletilen toplu taşıma ücretlerinde bilet fiyatları aylık 9 euroda tutuldu.
Almanya'da ortalama hane halkı için ekim ayında yürürlüğe girecek yeni vergilerle yılda yaklaşık 500 euro artması bekleniyor.
Yüksek enerji fiyatları ve Rusya’nın doğalgazı kesmesi nedeniyle bu kış soba yakmaya hazırlanan Avrupa’dan, Türk firmalara soba siparişi yağıyor. Gelecek kış mevsiminde doğal gaz sıkıntısı yaşaması beklenen Almanya'da elektrikli ısıtıcılara talep artarken, Türkiye'nin bu ülkeye ihracatı yılın ilk yarısında yüzde 82 arttı.
Hükümetin onayladığı plana göre Eylül ayından itibaren, hastaneler dışında kalan kamu binaları 19 derecenin üzerinde ısıtılmayacak; girişlerde, koridorlarda ve bekleme odalarında ısıtma tamamen kapatılacak.
Devlete ait heykel ve anıt eserler, estetik kaygılarla ışıklandırılmayacak, dükkanların geceleri ışıklandırma yapması engellenebilecek.
Özel havuzların ısıtılması da yasaklanabilecek. Kömür ve akaryakıt taşıyan trenlere, tren yolu hatlarında öncelik verilecek. Bu da, yolcuların bekleyebileceği ve toplu taşımanın eskisi gibi dakik olmayabileceği anlamına geliyor.
Almanya’da halka da kendi tasarruf önlemlerini nasıl alabileceği anlatılacak.
Birçok Avrupa Birliği ülkesi savaşla birlikte bu kış enerji tüketimini yüzde 15 azaltacağını duyurdu. Bu kısıtlama henüz zorunlu olmasa da, krizin büyümesi halinde zorunlu hale getirilebilir.
İspanya’da da kamu binaları ve büyük ticari binalarda klima kullanımına kısıtlama getirildi.
Çarşamba günü İsviçre de Avrupa Birliği’nin enerji tasarrufu planını uygulamanın “çok mantıklı olacağını” duyurdu.
İsviçre hükümeti vatandaşlarına evde mum stoklamalarını, Rusya’dan gelecek doğal gazın garantisinin olmayabileceğini söylemişti.
İtalya
İtalya ise ağustos ayında onayladığı 17 milyar euroluk yeni yardım paketi ile hane halklarını ve iş yerlerini yükselen fiyatlara karşı korumayı planlıyor. Bu paket, ocak ayında hayat pahalılığına karşı kabul edilen 35 milyar euroluk paketin ardından geldi.
Yüksek enerji fiyatlarından kar elde eden firmaları vergilendireceğini açıklayan İtalya, ayrıca Avrupa çapında fiyatların keskin yükselişinin önlenmesi için bir tavan fiyat uygulaması getirilmesini öneriyor.
Avrupa'da enerji kaosu kapıda: İnsanları sıcak tutmak için her şeyi yakacağız
Rusya-Ukrayna savaşı sonrası Avrupa'da ortaya çıkan ve her geçen gün giderek büyüyen enerji krizine yönelik ülkeler acil eylem planlarını harekete geçirmeye hazırlanırken gelen son açıklama krizin boyutunu bir kez daha gözler önüne serdi. Çekya'nın Enerji Güvenliği Şefi Vaclav Bartuska gaz kesintisi halinde insanları sıcak tutmak için her şeyi yakacaklarını açıkladı.
Avrupa ülkeleri, Japonya'daki Fukuşima nükleer santralinde 2011'de yaşanan sızıntı sonrasında nükleer santrallerin güvenliği konusunda kaygılanmaya başlamıştı.
Bu dönemde küresel piyasalarda başta petrol, doğal gaz ve kömür gibi fosil yakıt fiyatlarının makul seviyelerde seyretmesi, Avrupa'da çevreci kamuoyu baskısı ve yenilenebilir enerji yatırımlarının makul fiyatlara inmesi nükleer santrallerden çıkış sürecini başlatmıştı.
Enerji krizi özellikle Avrupa'da pek çok ülkenin nükleer enerjiye olan yaklaşımını değiştirdi.
Fransa, 2050'ye kadar 14 yeni nükleer reaktör kurma ve küçük modüler reaktör (SMR) teknolojilerine yatırım yapma planını açıkladı.
İngiltere'de hükûmet, ülkenin güneydoğusunda inşa edilmesi planlanan Sizewell C nükleer santraline onay verdi.
Almanya, 3 nükleer santralin faaliyet sürelerini uzatma çalışmalarına başladı.
Belçika, daha önce kapatılması planlanan 2 nükleer güç santralinin faaliyet süresini 10 yıl uzattı.
Hollanda, 2 yeni nükleer reaktör yatırımı planlamaya başladı.
Polonya da nükleer yatırımlar için ön çalışmalara yöneldi.
Rusya-Ukrayna savaşı, enerjide zor durumda olan AB ülkelerini iyice köşeye sıkıştırıyor.
Avrupa ülkeleri, hızla çok yüksek seviyelere tırmanan enerji faturalarıyla mücadele ve enerji arz güvenliği için her seçeneği değerlendiriyor ve geçmişte yaptığı tercihleri de sorguluyor.
Kaya gazı seçeneği
Bu noktada, Avrupa ülkelerinin kömür ve nükleere yönelik yaklaşımlarını ve programlarını değiştirmesi, kaya gazı konusunda da benzer bir ihtimali doğurdu.
Özellikle ABD'nin kaya gazı devrimiyle hem petrol hem de gazda kendi kendine yeten bir ülke olmakla birlikte bu ürünleri ihraç etmeye başlaması Avrupa'da da yakından takip ediliyor.
Son dönemde doğal gaz fiyatlarındaki hızlı yükseliş, kaya gazı çıkarılması alanındaki teknolojik ilerleme ve bu gazının çıkarılma maliyetinin, başka ülkelerden tedarik edilmesinden daha makul seviyelere inmesi bu kaynağa ilgiyi artırıyor.
Mevcut durumda Avrupa'da kaya gazı üretimi yapılmıyor.
Konuyla ilgili AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan AB Komisyonu Sözcüsü Tim McPhie, üye ülkelerin kaya gazı kullanımına yönelik bir yasak olmadığını belirtti.
"AB anlaşmalarına göre, üye ülkeler kaya gazı da dahil olmak üzere enerji kaynakları tercihlerinde özgürdür." ifadesini kullanan McPhie, ülkelerinin kaya gazı kullanımına karar vermesi halinde ilgili AB mevzuatını uygulaması gerektiğine dikkati çekti.
Kaya gazı gündemde
Brüksel merkezli düşünce kuruluşu Avrupa Politika Merkezi (EPC) Enerji Uzmanı Simon Dekeyrel de "Kaya gazı, bazı Avrupa ülkelerinin siyasi gündeminde açıkça yeniden ortaya çıktı." dedi.
Dekeyrel, İngiltere'de her iki başbakan adayının da ülkede kaya gazı çalışmalarına destek verdiğine işaret etti.
Avrupa'da 2010'ların başında kaya gazı faaliyetleri engelleyen yapısal kısıtlamaların halen devam ettiğine dikkati çeken Dekeyrel, bunların hükûmetleri mevcut krize karşı yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını hızlandırmak ve enerji verimliliğini artırmak gibi diğer önlemlere yönlendirmesini beklediğini bildirdi.
Dekeyrel, kaya gazı konusunda Avrupa'da ABD'ye kıyasla daha elverişsiz bir jeolojik yapı, daha yüksek nüfus yoğunluğu, katı düzenleyici çerçeveler, muhalefet ve kuvvetli çevreci grupların bulunduğunu belirterek bunların Avrupa'da kaya gazı devrimini engellediğini aktardı.
Kaya gazı ile ilgili çevresel kaygıların halen devam ettiğini söyleyen Dekeyrel, "Avrupa'daki enerji krizi yoğunlaştıkça, kısa vadeli arz güvenliğinin bu çevresel kaygıları geride bırakması olasılığı yüksektir." diye konuştu.
Avrupa ülkeleri de son 10 yılda kaya gazına yönelik çeşitli çalışmalara odaklandı.
ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA) verilerinin yer aldığı AB raporlarında, Avrupa'da teknik olarak çıkarılması mümkün olan kaya gazı rezervinin yaklaşık 13,3 trilyon metreküp olduğu tespit edildi.
En büyük rezervlerin 4,2 trilyon metreküple Polonya'da, 3,9 trilyon metreküple Fransa'da ve 1,4 trilyon metreküple Romanya'da, 900 milyar metreküple Danimarka'da, 700 milyar metreküple İngiltere ve Hollanda'da, 500 milyar metreküple Almanya ve Bulgaristan'da olduğu öngörülüyor.
Avrupa ülkelerinde mevcut durumda kaya gazı konusunda çok olumsuz bir kamuoyu algısı mevcut. Kaya gazı çıkarmak için yüksek basınç altında çok miktarda suyun, kum ve kimyasallarla karıştırılarak yer alına verilmesi gerekiyor.
Bu süreç ve ortaya çıkaracağı riskler özellikle çevreciler tarafından sert bir dille eleştiriliyor.
Avrupa'da, kaya gazı rezervlerinin belirlendiği bölgelerde nüfus yoğunluğunun yüksek olması ve verimli tarım arazileri bulunması bir başka sorunu ortaya koyuyor.
Kaya gazı konusunda bir adım atıldığında bölge halkları buna karşı şiddetli protestolar düzenliyor ve çalışmaları engelliyor.
Çevreye zararlı sonuçları olduğu gerekçesiyle kaya gazı çıkarmayan Avrupa ülkeleri, ABD'nin aynı yöntemi kullanarak çıkardığı kaynakları almaktan ise çekinmiyor.
ABD'nin son dönemde AB ülkelerine ihraç ettiği sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ülkedeki kaya gazı kaynaklarından sağlanıyor.
Ukrayna'daki savaşın sürmesi, enerji fiyatlarının uzun süre yüksek seviyelerde kalması ve enerji arz güvenliğindeki sorunların devam etmesi halinde Avrupa'da kamuoyunun ve yetkililerin kaya gazına olan yaklaşımlarının da yumuşatma ihtimali güç kazanıyor.
https://www.bbc.com/turkce/articles/c5161y5ze2jo
https://haber.sol.org.tr/haber/rusyadan-avrupaya-kuzey-akim-1-uzerinden-gaz-akisi-kesildi-346905
https://tr.euronews.com/2022/08/29/enerji-krizi-avrupa-ulkelerinde-elektrik-ve-dogal-gaz-fiyatlari-ne
https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/avrupa-enerji-krizinde-kaya-gazina-yonelebilir/2670493
Daha Fazla Radyo için 
Daha Fazla Televizyon için 
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder