Halk arasında baharın müjdeleyicisi olarak bilinen cemrenin ilki 20 Şubat tarihi itibari ile havaya ikincisi 26-27 Şubat'ta suya, üçüncüsü 5-6 Mart'ta toprağa düşecek.
‘Ateş’, ‘kor’, ‘köz’" gibi anlamları olan ve halk arasında birer hafta arayla havaya, suya ve toprağa düştüğü kabul edilen cemrenin, kış aylarının ardından önce havayı, suyu ve toprağı ısıttığına inanılıyor.
Orta Asya'dan Arap coğrafyasına, Çin'den Yunanistan'a pek çok kültürde, yılın neredeyse aynı günleri, cemrelerin düşerek ya da yükselerek havayı, toprağı ve suyu ısıttığı tarihler olarak kabul ediliyor.
Baharın müjdecisi cemre havaların ısınmasına neden olur.
Sırasıyla havaya, suya ve toprağa düşen cemre üç tanedir. İlk cemre havaya düşer ve sıcaklık artmaya başlar. İkinci cemre suya düşer ve sular, göller, denizlerin ısınmasını sağlar üçüncü ve son cemre toprağa düşer.
Cemrenin toprağa düşmesiyle toprak ısınır ve baharın belirtisi olan güzellikler orataya çıkar. Doğa yeşillenir çiçek açar.
İlk cemre 19-20 Şubat'ta havaya,
ikinci cemre 26-27 Şubat'ta suya ve
üçüncü cemre 5-6 Mart'ta toprağa düşer.
Cemreler birer hafta arayla düşerek ilk baharın gelmesine neden olur.
Birinci Cemre Havaya (19-20 Şubat),
İkinci Cemre Suya (26-27 Şubat)
Üçüncü cemre (5-6 Mart) toprağa düşer
CEMRE NEDİR?
Cemre, İlkbahar başlangıcında yedişer gün arayla; önce havada sonra su ve toprakta oluştuğu sanılan sıcaklık artışı. Arapça olan sözcük kor durumunda ateş anlamına gelir. Mina Vadisi'nde Arafat'tan gelen hacıların attıkları taşlarla oluşan yığınlara da "cemre" adı verilir.
Türk ve Altay halk kültüründe ve mitolojisinde İmre (İmere veya Emire) adı verilen cinin neden olduğuna inanılır. İlkbaharda görünüp titrek ışıklar saçarak göğe yükselir. Sonra buzların üzerine düşerek onları eritir. Oradan da yere girer. Bundan sonra ısınmış topraktan buhar yükselir. Emire baharın gelişini temsil eder. Bulgarlarda Zemire olarak yer alır. Anadolu Türkçesindeki Arapçadan gelme Cemre sözcüğünün aslında bu adın benzetme yoluyla değişmiş hali olduğu söylenebilir. İlk cemre 20 Şubatta havaya ve yedişer gün arayla da suya ve toprağa düşer.
Zemre ise Kumuk Türkçesinde nem, buhar gibi anlamlara gelir. Tasavvuftaki kor ve ateş kavramlarının mecazi anlamları vardır. Temizlenmeyi ve yeniden doğuşu temsil eden ateş aşk kavramının yakıcılığıyla da yakından ilgilidir. Azerbaycan Türklerinin yaratılışla ilgili eski inançlarından kaynaklanan ve Nevruz Bayramından önce, yılın son Çarşamba gününde yapılan "boz ayın dört çarşambası", uygulamasını ifade eden "Cemle" sözcüğü de "Cemre" ile aynı kelimedir. Buradaki "Cemle" de köken olarak "İmir, İmere, Emire" sözcükleriyle bağlantılıdır. Celal Beydili'ne göre; bazı sözlüklerde gösterildiği gibi, Arap dilinden geldiğini söylemek doğru değildir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorum KURALLARI: Hakaret içerici ve kanuni olarak suç teşkil edecek paylaşımlarda bulunmak yasaktır. Sorumluluk tamamen siz ziyaretçilere aittir.