Yasal Uyarılar’ 
Telif Hakkı ‘UYAR VE KALDIR’
Emlak Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, “Türkiye genelinde 2023 yılında toplamda 2 milyon 949 bin 437 adet satış işlemi gerçekleşti. Gerçek kişilerin bir bedel karşılığı edindikleri gayrimenkullerin (konut, arsa, vb.) iktisap tarihinden başlayarak 5 yıl içinde elden çıkarılması halinde, elde edilen kazanç gelir vergisine tabi tutuluyor” dedi. Gayrimenkul Değer Artış Kazancı Vergisi Nedir?
Gayrimenkul değer artış kazancı vergisi, Gelir Vergisi Kanunu'nun 80'inci maddesi uyarınca miras ve bağış yolu ile alınan konutlar hâriç, gayrimenkul alış tarihinden itibaren "tam 5 yıl geçmeden" satılması ve satış yapılan yılın istisna tutarı üzerinden bir kazanç elde edilmesi durumunda uygulanan bir kazanç vergisidir.
Gayrimenkul alım satım işlemlerinin ticari kazanç hükümleri kapsamında değilse, değer artışı kazancı hükümlerine göre vergilendirildiğini ifade eden Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı “Gayrimenkullerin iktisap tarihinden başlayarak 5 yıl içerisinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar, değer artış kazancı kapsamında değerlendiriliyor. Elden çıkarmadan maksat, satış, bir bedel karşılığında devir, temlik, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasıdır. Gayrimenkullerin elden çıkarılmasından doğan değer artışı kazancının, 2023 takvim yılı için 55 bin TL’si gelir vergisinden istisnadır. Elde edilen değer artışı kazancının safi miktarının, bu istisna sınırını aşması durumunda, 1 Nisan 2024 tarihine kadar yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekiyor. Hesaplanan gelir vergisinin birinci taksiti, damga vergisi ile birlikte 1 Nisan 2024, ikinci taksiti ise 31 Temmuz 2024 tarihine kadar ödenmesi gerekiyor. Değer artış kazancı vergisi hesaplaması ve beyannamelerin verilmesi için Gelir İdaresi Başkanlığının Hazır Beyan sayfası kullanılabiliyor” diye konuştu.
Nasıl hesaplanıyor
Özelmacıklı, “Öncelikle değer artış kazancında vergilendirilecek kazancı hesaplamak gerekiyor. Elden çıkarma karşılığında alınan para tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedeli ile, elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının üzerinde kalan giderler ile ödenen vergi ve harçların, düşülmesi suretiyle bulunuyor. Mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Türkiye İstatistik Kurumunca belirlenen Yurt İçi - Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) artış oranında artırılarak tespit edilir. Endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının yüzde 10 veya üzerinde olması gerekmektedir” dedi.
''Miras ile geçenler vergilendirilmiyor''
İvazsız olarak iktisap edilmiş taşınmazların elden çıkartılmasından doğan kazançların vergilendirilmediğini belirten Özelmacıklı, “Özellikle intikal yani veraset yolu ile geçen taşınmazların elden çıkartılması ve gayrimenkulün üzerine, sahibi tarafından inşa edilen veya kat karşılığı olarak verilenler bu kapsama giriyor. Bunun yanında tapuya tescilden önce de sahibi tarafından kullanılan taşınmazların fiili kullanım durumları 5 yılı geçiyor ise bunlar da vergilendirilmiyor. Özellikle Toplu Konut İdaresi ve kooperatiflerin durumlarında tahsis belgesi, faturalar gibi belgeler fiili kullanım tarihi olarak dikkate alınıyor” şeklinde konuştu.
Gayrimenkul alım ve satım işlemlerinde devlet tarafından tapu harcı, işlem masrafı ve çeşitli vergilerin ödemesi alınır. Değer Artış Kazancı Vergisi de gayrimenkul alım satımında alınan vergi türlerinden biridir. Bir gayrimenkulü aldıktan 5 yıl sonra satan kişiler, Değer Artış Kazancı Vergisi ödemek durumundadır. İstisna kabul edilen tek durum, gayrimenkulün miras ya da bağış gibi yollarla alınmış olmasıdır. 5 yıllık sürenin işleyişinde esas alınan tarih ise tapu devir tarihleridir.
Değer Artış Kazancı Vergisi nedir?
Değer Artış Kazancı Vergisi, gayrimenkulün satıcısından tahsil edilen bir vergi türüdür. Bir gayrimenkul, alınış tarihinden sonra 5 yıl içerisinde değer artışı gösterebilir. Örneğin, bir konutun tapuda görülen değeri 100.000 TL ise yapılan yeni işlemlerde değeri 150.000 TL'ye yükselebilir. Eski değer ile yeni değer arasında oluşan bu fark sebebiyle gayrimenkulün satıcısı, Değer Artış Kazancı Vergisi öder. Buradaki amaç, konuttan ya da herhangi bir gayrimenkulden satış yoluyla elde edilen kazancın vergisini tahsil etmektir. Örnekte olduğu gibi 100.000 TL'ye aldığı konutu 5 yıl sonra 150.000 TL'ye satan kişi, satıştan 50.000 TL kâr elde etmiş olur. Hesaplamalar neticesinde 50.000 TL'ye düşen vergi miktarını ödemek zorundadır.
Değer Artış Kazancı Vergisi nasıl hesaplanır?
Değer Artış Kazancı Vergisi, TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) tarafından açıklanan Yİ-ÜFE oranlarına göre hesaplanır. Yİ-ÜFE'nin açılımı ise Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi'dir. Yİ-ÜFE oranları, her ay yeniden açıklanan oranlardır. Ancak, hesaplama yapılırken bir önceki ayın oranları göz önünde bulundurulur. Söz konusu vergi, gayrimenkulün alış fiyatı, alış tarihi, satış fiyatı ve satış tarihi, giderler gibi veriler hesaplanarak bulunur. Online olarak sunulan değer artış kazancı vergisi hesaplama araçlarından yaklaşık vergi tutarı öğrenilebilir. Gelir Vergisi Kanunu'nun 80'inci maddesi gereği tahsil edilen Değer Artış Kazancı Vergisi ile ilgili sorunlar için Gelir İdaresi ile iletişime geçilebilir. ''189'' nolu ya da ''444 01 89'' nolu çağrı merkezlerine ulaşılarak resmî işlemler hakkında bilgi alınabilir.
Değer Artış Kazancı Vergisi hesaplaması, online araçlar dışında basit işlemlerle de bulunabilir. Öncelikle, gayrimenkulün alış fiyatı ile bir önceki ay açıklanan Yİ-ÜFE oranı çarpılır. İşlem sonucunda gayrimenkulün bugünkü net değeri elde edilir. Ardından satıcının eski alış fiyatı, bugünkü satış fiyatından çıkarılır. Elde edilen sonuçla satıcının kazandığı net kâr ortaya çıkar. Bu işlemin ismi ise "istisna öncesi değer artış kazancı"dır. İşlem sonucundan yıllara göre düşülen istisna tutarı da düşülür. İşlem sonucunda istisna sonrası matrah bulunmuş olur. Son olarak, satış sırasında ödenecek olan tapu harcı da istisna sonrası matrahtan düşülür. Bu işlemler sonucunda elde edilen rakam, Değer Artış Kazancı Vergisi miktarıdır.
Değer Artış Kazancı Vergisi ödeme yöntemleri nelerdir?
Değer Artış Kazancı Vergisi, yıllık olarak iki dönemde bir tahsil edilir. Her yılın mart ve temmuz aylarında 2 eşit taksitte ödenen vergi, Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinden online olarak kredi kartı ya da banka kartı ile ödenebilir. Ancak ödeme, yalnızca Gelir İdaresi Başkanlığı ile anlaşmalı bankaların kartlarından alınabilir. Ayrıca, anlaşmalı bankaların internet bankacılığı ya da cep şube platformlarından da ödeme yapılabilir. Yine anlaşmalı bankaların şubelerinde ve vergi dairelerinin tümünde Değer Artış Kazancı Vergisi ödenebilir.
Değer Artış Kazancı Vergisi hangi tür gayrimenkuller için ödenir?
Gelir İdaresi Başkanlığının yaptığı açıklamalara göre ''Arazi, bina, maden suları, memba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl çıkarma yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar, voli mahalleri ve dalyanlar, gayrimenkul olarak tescil edilen haklar, gemi ve gemi payları ile motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları'', Değer Artış Kazancı Vergisi ödemek durumundadır.
Değer Artış Kazancı Vergisi'nin ödenmediği durumlar nelerdir?
Bir gayrimenkul, eşe ya da çocuklara devredilmişse ''Veraset ve İntikal Vergisi'' alınacağından, Değer Artış Kazancı Vergisi alınmaz. Değer Artış Kazancı Vergisi'nin alınabilmesi için gayrimenkul satışı gerçekleşmiş ve kazanç elde edilmiş olması gerekir. Derneklere ya da vakıflara bağışlanan gayrimenkullerden ve karşılıksız olarak verilmiş olan gayrimenkullerden de Değer Artış Kazancı Vergisi alınmaz.
2024 değer artış kazancı vergisi için istisna tutarı nedir?
Son yıllarda devlet tarafından belirlenen istisna tutarları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
| Yıl | İstisna Tutarı |
|---|---|
| 2024 | 87.000,00 TL |
| 2023 | 55.000,00 TL |
| 2022 | 25.000,00 TL |
| 2021 | 19.000,00 TL |
| 2020 | 18.000,00 TL |
| 2019 | 14.800,00 TL |
| 2018 | 12.000,00 TL |
| 2017 | 11.000,00 TL |
| 2016 | 11.000,00 TL |
| 2015 | 10.600,00 TL |
| 2014 | 9.700,00 TL |
| 2013 | 9.400,00 TL |
| 2012 | 8.800,00 TL |
| 2011 | 8.000,00 TL |
| 2010 | 7.700,00 TL |
| 2009 | 7.600,00 TL |
| 2008 | 6.800,00 TL |
| 2007 | 6.400,00 TL |
| 2006 | 6.000,00 TL |
Daha Fazla Radyo için 
Daha Fazla Televizyon için 
Gayrimenkul nedir? Gayrimenkul çeşitleri nelerdir?
YanıtlaSilBir araziyi veya üzerindeki binalardan oluşan herhangi bir taşınamaz mülkü ifade eden gayrimenkuller; konut mülklerini, ticari mülkleri, endüstriyel mülkleri ve hatta boş araziyi içerirler. Ayrıca, belirli bir arazi parçasında bulunan petrol, gaz ve mineraller gibi doğal kaynaklar da gayrimenkul kapsamına girer
Gayrimenkul Çeşitleri Nelerdir?
Gayrimenkul çeşitleri nelerdir? Gayrimenkul olarak pek çok çeşit bulunmaktadır. Gelin Gayrimenkul çeşitleri nelerdir, birlikte inceleyelim.
Gayrimenkul, su, ağaçlar, mineraller, binalar, evler, çitler ve köprüler dahil olmak üzere, ister doğal ister insan yapımı olsun, toprağa bağlı herhangi bir kalıcı iyileştirme ile birlikte arazidir. Gayrimenkul bir tür gayrimenkuldür. Araçlar, tekneler, mücevherler, mobilyalar ve tarım ekipmanları gibi toprağa kalıcı olarak bağlı olmayan şeyler olan kişisel mülkiyetten farklıdır. (Amca, 2016).
Konut
Kentsel, kırsal veya banliyö bölgelerinde bulunan, barınma ve korunma amaçlı kullanılan daire, rezidans, konak, yalı, yalı gibi her türlü konuttur. (Amca, 2016; Millers, 2008). Barınma ihtiyacı, Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisinde (1943) belirtildiği gibi en temel güvenlik ihtiyaçlarından biridir. Bu nedenle barınma hakkı en temel insan haklarından biridir (Amca, 2016).
Ticari Gayrimenkul
Üzerinde ticaret (alım-satım) yapılan her türlü gayrimenkuldür. Örneğin; alışveriş merkezleri, otoparklar, alışveriş merkezleri, ofisler vb. (Amca, 2016; Tatoğlu, 2008)
Endüstriyel Gayrimenkul
Ticari gayrimenkullerde satılacak olan mamullerin endüstriyel üretiminin yapıldığı yerlerdir, ticari gayrimenkul ile karıştırılmamalıdır. Örneğin; fabrikalar, enerji santralleri vs gibi. Değerlemesi ayrı bir uzmanlık ister (Amca, 2016; Şahin, 2010).
Tarımsal Gayrimenkul
Tarımsal ürünlerin üretildiği yerlerdir. Çiftlikler, meyve sebze bahçeleri vs gibi. Değerlemesi yapılırken toprağın verimliliği, su kaynaklarına yakınlığı gibi özellikler göz önünde bulundurulur.
Özel Amaçlı Gayrimenkul
Müze, tarihi yapılar, hastane, mezarlık, okul, ibadet alanları ve kamu arazileri gibi toplumun ortak olarak kullandığı yerlerdir. Alınıp satılması pek mümkün olmadığı için değerlemesi oldukça zordur (Amca, 2016; Üreten, 2007).
Gayrimenkul; Arapça kökenli bir kelimedir ve "taşınması mümkün olmayan" anlamına gelir. Bu nedenle gayrimenkul kelimesinin "taşınmaz" olarak kullanımı da oldukça yaygındır.
YanıtlaSilDeğerli ve taşınmaz olan tüm mal varlıkları gayrimenkul olarak nitelendirilir. Ancak gayrimenkul ile menkul birbirine karıştırılmamalıdır. Menkul; değerli olan tüm malları ifade eder. Örnek olarak otomobiller menkul olarak değerlendirilir. Ayrıca döviz ya da hisse senedi gibi unsurlar da menkul olarak kabul edilir.
Gayrimenkul ile menkul arasındaki en temel ve önemli ayrım ise gayrimenkul olarak ifade edilen varlıkların taşınmaz nitelikte olmasıdır. Değerli ve taşınmaz olan her bir yapı, gayrimenkul olarak tanımlanabilir. Arsa, bina, ev ve bunun gibi unsurlar gayrimenkul mallara örnek olarak gösterilebilir.