ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell , merkez bankası başkanını görevden almakla tehdit eden Donald Trump'ın saldırılarıyla karşı karşıya . Böyle bir hareket daha önce benzeri görülmemiş olurdu. Başkan, tarihsel olarak merkez bankasının bağımsızlığına saygı göstermiş ve Fed politikası konusunda anlaşmazlık olsa bile, onun yolundan çekilmiştir.
Trump geçen hafta sosyal medyada, "Powell'ın görevden alınması yeterince hızlı olamaz!" ifadelerini kullanmıştı .
Fed başkanı ilk olarak 2018'de Trump'ın atamasıyla göreve başladı ve daha sonra 2022'de Joe Biden tarafından yeniden atandı. Görev süresinin Mayıs 2026'da sona ermesi beklenmesine rağmen, çok sayıda rapor Trump'ın görev süresi dolmadan başkanı görevden almayı düşündüğünü öne sürüyor.
Trump ile Fed arasında neler yaşandığını biliyoruz .
Başkan, merkez bankasının faiz oranlarını düşürmesi gerektiğini söyledi, ancak Powell itiraz etti - ve şimdi Trump onu görevden almak istiyor
Fed ne yapıyor?
Merkez bankası olarak Fed, ABD'deki para arzını, öncelikle faiz oranını belirleyerek yönetir. Fed, faiz oranını belirlerken enflasyon oranını ve işgücü piyasasını, yani "çift görevi"ni dikkate alır: daha yüksek faiz oranları enflasyonu düşürebilir, ancak işgücü piyasasını olumsuz etkileyebilirken, daha düşük faiz oranları bunun tam tersini yapabilir.
Trump'ın ikinci döneminin öncesinden başlayarak son birkaç yıldır merkez bankası, Haziran 2022'de yüzde 9'a ulaşan enflasyonu düşürmeye çalışıyor.
Bunu yapmak için Fed, faiz oranlarını on yıllardır görülen en yüksek seviye olan %5,25 ile %5,5 arasına çıkardı. Sadece birkaç yıl önce, pandeminin zirvesinde, 2020 ve 2021'de, faiz oranları sıfıra yakındı. Bu, ipotek almak da dahil olmak üzere borçlanmayı daha ucuz hale getirdi.
Fed geçen yılın sonlarında faiz oranlarını düşürdü ve şu anda %4,25'ten %4,5'e indirildi. Bu oran, bir yıl öncesine göre tam bir puan daha düşük.
ABD borsaları Fed kararlarına karşı oldukça hassastır. Fed'in faiz oranlarını düşürmeye başladığı Eylül ayından sonra borsalar yükselmeye başladı.
Trump neden Fed'e saldırıyor?
Trump tekrar göreve geldiğinden beri, Fed yetkilileri Ocak ve Mart aylarında faiz oranlarını değiştirebilecekleri iki toplantı düzenlediler. Her ikisinde de ekonomik belirsizliği gerekçe göstererek oranlara dokunmayı reddettiler.
Trump en yeni tarifeleri tanıttıktan sonra sosyal medyada Powell'ın faiz oranlarını düşürmesini beklediğini söyledi. Trump sosyal medyada "Bu, faiz indirimleri için MÜKEMMEL bir zaman olurdu" diye yazdı . "FAİZ ORANLARINI DÜŞÜR, JEROME VE SİYASET OYNAMAYI BIRAK."
Trump'ın bakış açısına göre, faiz oranlarını düşürmek, tarifelerinin ABD borsası üzerindeki etkisini telafi edebilir. Ancak Fed yetkilileri için, enflasyonu daha da kötüleştirme riski taşır.
Kamuoyuna yaptığı açıklamalarda son derece dikkatli olan Powell, Fed'in Trump'ın tarifelerinin fiyatları artıracağına ve dolayısıyla merkez bankasının faiz oranlarını düşürme olasılığını çok düşüreceğine inandığını açıkça ortaya koyan bazı açıklamalarda bulundu.
Geçtiğimiz hafta Chicago'da yaptığı açıklamada, "Bizim yükümlülüğümüz, uzun vadeli enflasyon beklentilerini sağlam tutmak ve fiyat seviyesindeki bir kerelik artışın sürekli bir enflasyon sorununa dönüşmemesini sağlamaktır" dedi.
Bu Trump'ı kızdırmış gibi görünüyor. "Onu dışarı atmak istersem, oradan çok hızlı bir şekilde çıkar, inanın bana," dedi başkan Perşembe günü Oval Ofis'te muhabirlere . "Ondan memnun değilim."